De zonnebloem

Wanneer je de fraaie, symmetrische en complexe structuur van een zonnebloem ziet en vanuit dit zien tot een begrijpen probeert te komen, dan zul je met behulp van het denken alleen maar voor een raadsel komen te staan. De wetenschap is in staat om ingewikkelde natuurkundige, biologische en chemische processen te bedenken die echter nooit in staat zullen zijn om de presentie ‘zonnebloem’ in zijn totaliteit te verklaren.

Het analytische, formulerende en theoretische denken moet falen wanneer het tegenover de expressie van een levend organisme komt staan. Je kunt een bloem of enig ander natuurwezen niet begrijpen door middel van het denken.

Er is echter een andere manier van ‘begrijpen’.

Dat is de actieve verwondering die optreedt bij een zelfloze en liefdevolle aanschouwing. Deze verwondering is het begrijpen. Wonderen bestaan. We worden er door omringd maar we doden het wonder door het te willen ontleden met behulp van het koele en afstandelijke wetenschappelijke intellect. Verwondering ontleedt en categoriseert niet. Verwondering houdt in stand en laat toe wat is. Verwondering is respectvol en laat leven. Het denken moet eerst doden wat het zou willen begrijpen. Wat het vervolgens begrijpt is niet het levende organisme, maar de levenloze, mechanische ‘afterglow’ daarvan. Het analyserende denken begrijpt alleen de materiële afdruk van het levende.

Actieve verwondering is het zintuig dat in de plaats moet treden van het denken teneinde de natuur in zijn wezenlijkheid te kunnen omvatten. Het denken verjaagt het wezenlijke.

Denken is ingrijpen. Verwondering is aanschouwend communiceren.

Kennis van het leven is de imaginatie van het wonder.

De zonnebloem is een wonder. Daar valt verder niets aan te begrijpen.

  • 7 maart 2017